Paradigma verbal

Esti paradigma ye abondo compactu, sí q’ansí a inda ye a admittir pequenhæs variaçones & flexibilidá.

No que respeita a læs desinenciæs, sigen-se læs lhatinæs & næs segundæs personæs de l plural sigen-se læs mirandesæs.

Observaçon: Stremæn-se dous connectivos (subiunctivos):

Presente indicativu	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Pron. Vese
You	fha(b)lo	como	parto	ve(y)o-me
Tu	fha(b)læs	comes	partes	ves-te
Elha El(hi)	fha(b)la	come	parte	ve-se
Nós (outros)	fha(b)lamus	comemus	partimus	vémunos
Vós (outros)	fha(b)lahes	comehes	partihes	vehes-vos
Elhos Elhes	fha(b)læn	comen	parten	ven-se

Imperfeito indicativu	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)laba	comíæ	partíæ	víæ-me
Tu	fha(b)labæs	comíæs	partíæs	víæs-te
El(hi) Elha	fha(b)laba	comíæ	partíæ	víæ-se
Nós (outros)	fha(b)lábæmus	comíæmus	partíæmus	víæmunos
Vós (outros)	fha(b)labæhes	comíæhes	partíæhes	viæhes-vos
Elhos Elhes	fha(b)labæn	comíæn	partíæn	víæn-se

Perfeito indicativu	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)lei	comí	partí	vi-me
Tu	fha(b)læsti	comîsti	partîsti	vîsti-te
El(hi) Elha	fha(b)lou	comîu	partîu	vîu-se
Nós (outros)	fha(b)læmus	comîmus	partiemus	vîmunos
Vós (outros)	fha(b)læstis	comîstis	partîstis	vîstis-vos
Elhos Elhes	fha(b)larun	comierun	partierun	vierun-se

Plusperfeito indicativu	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)laræ	comieræ	partieræ	vieræ-me
Tu	fha(b)laræs	comieræs	partieræs	vieræs-te
El(hi) Elha	fha(b)laræ	comieræ	partieræ	vieræ-se
Nós (outros)	fha(b)laræmus	comieræmus	partieræmus	vieræmunos
Vós (outros)	fha(b)láræhes	comieræhes	partieræhes	vieræhes-vos
Elhos Elhes	fha(b)laræn	comieræn	partieræn	vieræn-se

Futuro potencial	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)larei	comerei	partirei	verei-me
Tu	fha(b)laras	comeras	partiras	veras-te
El(hi) Elha	fha(b)lará	comerá	partirá	verá-se
Nós (outros)	fha(b)laremus	comeremus	partiremus	verémunos
Vós (outros)	fha(b)larehes	comerehes	partirehes	verehes-vos
Elhos Elhes	fha(b)laran	comeran	partiran	veran-se

Condicional potencial	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)laríæ	comeríæ	partiríæ	vería-me
Tu	fha(b)laríæs	comeríæs	partiríæs	veríæs-te
El(hi) Elha	fha(b)laríæ	comeríæ	partiríæ	veríæ-se
Nós (outros)	fha(b)laríæmus	comeríæmus	partiríæmus	veríæmunos
Vós (outros)	fha(b)laríæhes	comeríæhes	partiríæhes	veríæhes-vos
Elhos Elhes	fha(b)laríæn	comeríæn	partiríæn	veríæn-se

Connectivu I	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)le	coma	parta	ve(y)a-me
Tu	fha(b)les	comas	partas	ve(y)as-te
El(hi) Elha	fha(b)le	coma	parta	ve(y)a-se
Nós (outros)	fha(b)lémus	comamus	partamus	ve(y)ámunos
Vós (outros)	fha(b)lehes	comahes	partahes	ve(y)ahes-vos
Elhos Elhes	fhá(b)len	coman	partan	ve(y)an-se

Connectivu II	1ªFhalar	2ªComer	2ªPartir	Vese
You	fha(b)lare	comier	partier	vier-me
Tu	fha(b)lares	comieres	partieres	vieres-te
El(hi) Elha	fha(b)lare	comier	partier	vier-se
Nós (outros)	fha(b)láremus	comieremus	partieremus	vieremunos
Vós (outros)	fha(b)larehes	comierehes	partierehes	vierehes-vos
Elhos Elhes	fha(b)laren	comieren	partieren	vieren-se

Imperativu	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
Tu	fha(b)la	comi	parti	ve-te
Vós	fha(b)lai	coméi	partide	véi-vos
Nós	vamus fha(b)lar	vamus comer	vamus partir	vamus vevos
Tu nun	nun fha(b)les	nun comas	nun partas	nun te veas
Vós nun	nun fha(b)lar	nun comer	nun partir	nun vos ver

	1ªFha(b)lar	2ªComer	2ªPartir	Vese
Infinitivu	fha(b)lar(e)	comer(e)	partir(e)	vese
Gërundio	fha(b)lando	comiendo	partiendo	viendo-se
Participios	fha(b)lante / s fha(b)lada, fha(b)ladæs   fha(b)la(d)u  fha(b)laho / s	comiente / s comida, comidæs   comidu  comido / s	partiente / s partida, partidæs   partidu partido / s

Presente indicativu	Ser	Star	Haber	Tener
You	sou	stou	hei	tengo
Tu	yes / sos	stas	has	tienes
El(hi) Elha Elho	ye / yia	sta	ha	tien
Nós (outros)	somus	stamus	hemus	tenemus
Vós (outros)	sos / sodes	stahes	habehes	tenehes
Elhos Elhes	son	stan	han	tienen

Imperfeito indicativu	Ser	Star	Haber	Tener
You	yera	staba	habíæ	teníæ
Tu	yeræs	stabæs	habíæs	teníæs
El(hi) Elha Elho	yera	staba	habíæ	teníæ
Nós (outros)	yéræmus	stábæmus	habíæmus	teníæmus
Vós (outros)	yéræhes	stábæhes	habíæhes	teníæhes
Elhos Elhes	yeræn	stabæn	habíæn	teníæn

Perfeito indicativu	Ser	Star	Haber	Tener
You	fhui	stuvi	houbi	tuvi
Tu	fhuisti	stuvîsti	houbîsti	tuvîsti
El(hi) Elha Elho	fhoi / fhui	stuvo	houbo	tuvo
Nós (outros)	fhuimus	stuvîmus	houbîmus	tuvîmus
Vós (outros)	fhuistis	stuvîstis	houbîstis	tuvîstis
Elhos Elhes	fhuerun	stuvierun	houbierun	tuvierun

Plusperfeito indicativu	Ser	Star	Haber	Tener
You	fhuerv	stuvieræ	houbieræ	tuvieræ
Tu	fhueræs	stuvieræs	houbieræs	tuvieræs
El(hi) Elha Elho	fhueræ	stuvieræ	houbieræ	tuvieræ
Nós (outros)	fhueræmus	stuvieræmus	houbieræmus	tuvieræmus
Vós (outros)	fhueræhes	stuvieræhes	houbieræhes	tuvieræhes
Elhos Elhes	fhueræn	stuvieræn	houbieræn	tuvieræn

Futuro potencial	Ser	Star	Haber	Tener
You	serei	starei	habrei	tenrei
Tu	seras	staras	habras	tenras
El(hi) Elha Elho	será	stará	habrá	tenrá
Nós (outros)	seremus	staremus	habremus	tenremus
Vós (outros)	serehes	starehes	habrehes	tenrehes
Elhos Elhes	seran	staran	habran	tenran

Condicional potencial	Ser	Star	Haber	Tener
You	seríæ	staríæ	habríæ	tenríæ
Tu	seríæs	staríæs	habríæs	tenríæs
El(hi) Elha Elho	seríæ	staríæ	habríæ	tenríæ
Nós (outros)	seríæmus	staríæmus	habríæmus	tenríæmus
Vós (outros)	seríæhes	staríæhes	habríæhes	tenríæhes
Elhos Elhes	seríæn	staríæn	partiríæn	tenríæn

Connectivu I	Ser	Star	Haber	Tener
You	se(y)a	ste(y)a	haiga / habia	tenga
Tu	se(y)as	ste(y)as	haigas / habias	tengas
El(hi) Elha Elho	se(y)a	ste(y)a	haiga / habia	tenga
Nós (outros)	se(y)amus	ste(y)amus	haigamus / hábiamus	tengamus
Vós (outros)	se(y)ahes	ste(y)ahes	haigahes  / hábiahes	tengahes
Elhos Elhes	se(y)an	ste(y)an	haigan / hábian	tengan

Connectivu II	Ser	Star	Haber	Tener
You	fhuer	stuvier	houbier	tuvier
Tu	fhueres	stuvieres	houbieres	tuvieres
El(hi) Elha Elho	fhuer	stuvier	houbier	tuvier
Nós (outros)	fhuéremus	stuvieremus	houbieremus	tuvieremus
Vós (outros)	fhuerehes	stuvierehes	houbierehes	tuvierehes
Elhos Elhes	fhueren	stuvieren	houbieren	tuvieren

Imperativu	Ser	Star	Tener
Tu	sei	sta-te	ten
Vós	séi	stai	tenéi
Nós	vamus ser	vamus star	vamus tener
Tu nun	nun se(y)as	nun ste(y)as	nun tengas
Vós nun	nun ser	nun star	nun tener

	Ser	Star	Haber	Tener
Infinitivu	ser(e)	star(e)	haber(e)	tener(e)
Gërundio	siendo	stando	habiendo	teniendo
Participios	sido	staho	habida, habidæs habido / s habidu	tenida, tenidæs tenido / s  tenidu

Presente indicativu	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhaigo	trahigo	quiero	pongo
Tu	fhaes	trahes	quieres	pones
El(hi) Elha	fhai	trahi	quier	pon
Nós (outros)	fha(z)emus	trahemus	queremus	ponemus
Vós (outros)	fha(z)ehes	trahehes	querehes	ponehes
Elhos Elhes	fhaen	trahen	quieren	ponen

Imperfeito indicativu	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fha(z)íæ	trahíæ	quería	ponía
Tu	fha(z)íæs	trahíæs	queríæs	poníæs
El(hi) Elha	fha(z)íæ	trahíæ	queríæ	poníæ
Nós (outros)	fha(z)íæmus	trahíæmus	queríæmus	poníæmus
Vós (outros)	fha(z)íæhes	trahíæhes	queríæhes	poníæhes
Elhos Elhes	fha(z)íæn	trahíæn	queríæn	poníæn

Perfeito indicativu	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhixz(i)	trouxi	quixhi	punxi
Tu	fhexzîsti	trouxîsti	quexhîsti	ponxîsti
El(hi) Elha	fhixzo	trouxo	quixho	punxo
Nós (outros)	fhexzîmus	trouxîmus	quexhîmus	ponxîmus
Vós (outros)	fhexzîstis	trouxîstis	quexhîstis	ponxîstis
Elhos Elhes	fhexzierun	trouxierun	quixhierun	ponxierun

Plusperfeito indicativu	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhexzieræ	trouxeræ	quexhieræ	ponxieræ
Tu	fhexzieræs	trouxeræs	quexhieræs	ponxieræs
El(hi) Elha	fhexzieræ	trouxeræ	quexhieræ	ponxieræ
Nós (outros)	fhexzieræmus	trouxieræmus	quexhieræmus	ponxieræmus
Vós (outros)	fhexzieræhes	trouxieræhes	quexhieræhes	ponxieræhes
Elhos Elhes	fhezieræn	trouxeræn	quexhieræn	ponxieræn

Futuro potencial	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhairei	traherei	querei	ponrei
Tu	fhairas	traheras	queras	ponras
El(hi) Elha	fhairá	traherá	querá	ponrá
Nós (outros)	fhairemus	traheremus	queremus	ponremus
Vós (outros)	fhairehes	traherehes	querehes	ponrehes
Elhos Elhes	fhairan	traheran	queran	ponran

Condicional potencial	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhairíæ	traheríæ	queríæ	ponríæ
Tu	fhairíæs	traheríæs	queríæs	ponríæs
El(hi) Elha	fhairíæ	traheríæ	queríæ	ponríæ
Nós (outros)	fhairíæmus	traheríæmus	queríæmus	ponríæmus
Vós (outros)	fhairíæhes	traheríæhes	queríæhes	ponríæhes
Elhos Elhes	fhairíæn	traheríæn	queríæn	ponríæn

Connectivu I	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhaiga	trahiga	quierga	ponga
Tu	fhaigas	trahigas	quiergas	pongas
El(hi) Elha	fhaiga	trahiga	quierga	ponga
Nós (outros)	fhaigamus	trahigamus	quergamus	pongamus
Vós (outros)	fhaigahes	trahigahes	quergahes	pongahes
Elhos Elhes	fhaigan	trahigan	quiergan	pongan

Connectivu II	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
You	fhexzier	trouxier	quexhier	ponxier
Tu	fhexzieres	trouxieres	quexhieres	ponxieres
El(hi) Elha	fhexzier	trouxier	quexhier	ponxier
Nós (outros)	fhexzieremus	trouxieremus	quexhieremus	ponxieremus
Vós (outros)	fhexzierehes	trouxierehes	quexhierehes	ponxierehes
Elhos Elhes	fhexzieren	trouxieren	quexhieren	ponxieren

Imperativu	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
Tu	fhai	trahi	quier	pon
Vós	fha(z)éi	trahéi	queréi	ponéi
Nós	vamus fha(z)er	vamus traher	vamus querer	vamus poner
Tu nun	nun fhaigas	nun trahigas	nun quieras	nun pongas
Vós nun	nun fha(z)er	nun comer	nun querer	nun poner

	Fha(z)er	Traher	Querer	Poner
Infinitivu	fha(z)er(e)	traher(e)	querer(e)	poner(e)
Gërundio	fhaziendo	trahiendo	queriendo	poniendo
Participios	fheitha   fheithæs   fheitho / s fheithu	trahida  trahidæs  trahido / s trahidu	querida queridæs querido /s queridu	puœsta   puœstæs  puœsto / s puœstu

N esti color son læs fhormæs que se consideræn por strema’ læs flexiones verbales in 1ª & 2ª, siendo los infinitivos n -er & -ir instables & delhæs vezes intercambiables.

Observaçon: stremæn-se dous connectivos (subiunctivos):

• Connectivu I > mayormente subordinadæs cun QUE+… , QUANDO+… noçon de contextu presente.
• Connectivu II > principalmente subordinadæs cun SI+… , CUMO SI+… noçon de contextos pretéritos ou futuros.

Descarga de schema de modos, tiempos, fhormæs simples & períphrases: